Ekoschemat: Obszary z roślinami miododajnymi. Kto może ubiegać się o płatności? Jakie rośliny można uprawiać?

Nabór o dopłaty bezpośrednie 2023 budzi poruszenie. W porównaniu do poprzednich lat zmieniło się wiele i to na dobre. Rolnik ma możliwości uzyskania wsparcia na różne cele. Zanim złoży jednak wniosek w aplikacji eWniosekPlus, musi dokładnie zapoznać się z nowościami.

Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie nowej formy dopłat – Schematy na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt – zwane ekoschematami. Na liście znajduje się 6 pozycji, co ciekawe, niektóre z nich można łączyć. Resort przygotował tabele, które wskazują możliwości lub wykluczenia łączenia interwencji na tej samej działce w przypadku gruntów ornych oraz na trwałych użytkach zielonych.

Czytaj więcej:Które ekoschematy można łączyć, które się wykluczają? Sprawdź w tabelach

Wielu gospodarzy boryka się z trudnościami przy wnioskowaniu o ekoschematy, dlatego warto korzystać z pomocy ośrodków doradztwa rolniczego lub biur ARiMR.

Na płatności bezpośrednie w latach 2023-2027 dostępny budżet wynosi 17,33 mld euro, w tym na ekoschematy planowana do wydatkowania kwota wynosi 4,33 mld euro, co stanowi 25% koperty finansowej płatności bezpośrednich – czytamy na stronie Agencji.

Oto ekoschematy, w zakresie których rolnicy mogą starać się o dopłaty:

• Obszary z roślinami miododajnymi;
• Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin;
• Biologiczna ochrona upraw;
• Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych;
• Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi;
• Dobrostan zwierząt.

Każda forma ekoschematu wymaga dogłębnego zapoznania. Na warsztat weźmiemy pierwszą z nich: Obszary z roślinami miododajnymi. Co musi zrobić wnioskodawca, aby otrzymać płatność w tym zakresie?

Ten ekoschemat ma zachęcić do tworzenia miejsc z roślinami miododajnymi, które w przyszłości staną się trwałym żerowiskiem dla pszczoły miodnej i dzikich owadów zapylających. Na tych obszarach można też prowadzić pasieki.

WAŻNE: Na obszarach z roślinami miododajnymi do 31 sierpnia nie prowadzi się produkcji rolnej, w tym wypasu, koszenia, a także nie stosuje nawozów i środków ochrony roślin. Grunty zadeklarowane w ramach tego ekoschematu nie mogą zostać zadeklarowane do normy GAEC 8.

Płatność przyznawana jest do obszarów z roślinami miododajnymi, które utworzono poprzez wysianie mieszanki składającej się co najmniej z dwóch gatunków roślin miododajnych, z tym że mieszanka ta obejmuje co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych z gatunków wymienionych w wykazie nr 1, a gatunki roślin miododajnych z gatunków wymienionych w wykazie nr 2 nie są dominujące w tej mieszance.

Oto lista gatunków roślin miododajnych w formie dwóch wykazów, przygotowanych przez ARiMR.

Wykaz nr 1

• bodziszki (Geranium spp.),
• chabry (Centaurea spp.),
• czarnuszki (Nigella spp.),
• cząber ogrodowy (Satureja hortensis L.),
• czyściec prosty (Stachys recta L.),
• dzielżan jesienny (Helenium autumnale L.),
• kłosowce (Agastache spp.),
• kocimiętki (Nepeta spp.),
• kolendra siewna (Coriandrum sativum L.),
• kosmos pierzastolistny (Cosmos bipinnatus Cav.),
• krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.),
• lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.),
• lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale Koch),
• łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata Fisch.),
• marzymięta grzebieniasta (orzęsiona) (Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.),
• mierznica czarna (Ballota nigra L.),
• mikołajek płaskolistny (Eryngium planum L.),
• ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.),
• ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertn.),
• ożanka nierównoząbkowa (Teucrium scorodonia L.),
• przegorzany (Echinops spp.),
• pszczelnik mołdawski (Dracocephalum moldavicum L.),
• rezedy (Reseda spp.),
• rukiew siewna (Eruca sativa DC.),
• serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca L.),
• stulisz sztywny (Sisymbrium strictissimum L.),
• szałwie (Salvia spp.) z wyłączeniem szałwi błyszczącej (S. splendens Sello),
• szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.),
• ślaz zygmarek (Malva alcea L.),
• ślazówka turyngska (Lavatera thuringiaca L.),
• świerzbnica polna (Knautia arvensis (L.) Coult.),
• trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa L.),
• werbena krzaczasta (Verbena hastata L.),
• wielosił błękitny (Polemonium coeruleum L.),
• wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium (L.) Scop.),
• żeleźniak pospolity (Phlomis tuberosa L.),
• żmijowiec grecki (Echium creticum S.S.),
• żywokost lekarski (Symphytum officinale L.).

Wykaz nr 2

• facelia błękitna (Phacelia tanacaetifolia Benth.),
• gorczyca jasna (Sinapis alba L.),
• gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum Moench),
• komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.),
• koniczyny (Trifolium spp.) z wyłączeniem koniczyny odstającej (Trifolium patens Schreb.),
• lucerny (Medicago spp.),
• nostrzyk biały (Melilotus albus Med.),
• rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiformis Pers.),
• słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus L.),
• sparceta piaskowa (Onobrychis arenaria (Kit.) DC.),
• sparceta siewna (Onobrychis viciifolia Scop.),
• wyka kosmata (Vicia villosa Roth.).

Płatność roczna będzie przyznawana do powierzchni gruntów ornych, na których realizowany jest ekoschemat.

Ten ekoschemat budzi kontrowersje. W aktualnej formie przewiduje, że wsparcie otrzymają tylko gospodarze, którzy utworzą obszary z roślinami miododajnymi poprzez wysianie mieszanki z co najmniej dwóch gatunków roślin określonych wykazem.

Dopłaty do upraw roślin miododajnych powinny być przyznawane również do upraw jednogatunkowych. Wydaje się, że nie ma uzasadnienia dla ograniczenia dopłat wyłącznie do mieszanek roślin miododajnych. Rolę pożywienia dla owadów zapylających równie dobrze spełniają plantacje jednogatunkowe, jak wielogatunkowe. Należy również wziąć pod uwagę, że konsumenci poszukują miodów jednogatunkowych, które są cenione wyżej niż wielokwiatowe – zaapelowała Krajowa Rada Izb Rolniczych.

Źródła: ARiMR, MRiRW, KRIR