Zgorzelec i II wojna światowa. Jeńcy w obozach i zwykłe życie na ulicach. Te zdjęcia pokazują, jak okrutna może być wojna (GALERIA)

Durchgangslager lub Dulag to w czasie II wojny światowej niemiecki obóz przejściowy (filtracyjny) dla jeńców wojennych lub wysiedleńców. W Zgorzelcu znajdował się przy ulicy Lubańskiej i istniał od września do grudnia 1939 roku. To tutaj przebywali polscy żołnierze zanim zdecydowano o wybudowaniu i rozbudowie Stalagu VIII A, który początkowo również pełnił rolę obozu przejściowego.

Do ciężkich robót wykorzystywano głównie polskich jeńców. Według szacunków ich liczba miała wynieść 3 tysiące, a maksymalne 15 tysięcy. W rzeczywistości teren obozu zamieszkiwało jednocześnie nawet 50 tysięcy żołnierzy różnych narodowości.

Jeńców wojennych zatrudniano do prac poza obozem, często do produkcji wojennej. Codzienne życie przypominało katorgę. Baraki były nieogrzewane i przeludnione. W niektórych (chodzi głównie o Rosjan) było zakwaterowanych nawet 600 osób, choć miejsc było 250. Brakowało jedzenia i leków, dlatego szerzyły się choroby zakaźne. Żołnierze dostawali bochenek chleba na 7-10 osób. Do tego kawałek margaryny, pół litra rozwodnionej zupy i kawę. Polscy jeńcy byli traktowani gorzej niż żołnierze belgijscy, czy francuscy. Nie mogli otrzymywać paczek, dostawali mniejsze racje żywnościowe i byli kierowani do cięższych robót. Obóz przestał istnieć 9 lutego 1945 roku.

Z inicjatywy Albrechta Goetze na terenie obozu powstało Centrum Edukacyjno-Kulturalne – MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN. Jego celem jest prowadzenie działalności edukacyjnej i kulturalnej związanej z obozem ze szczególnym podkreśleniem jenieckiej działalności artystycznej. Uroczyste otwarcie odbyło się 15 stycznia 2015 roku.

Obóz przejściowy przy ul. Lubańskiej powstał już we wrześniu 1939 roku.

Przy ulicy Armii Krajowej w Zgorzelcu mieściły się koszary ''Courbiere-Kaserne'' oraz kantyna w bloku koszarowym ''Winterberg''. Obecnie to budynek sądu lub SP nr 3. Na placu przed budynkami odbywały się defilady wojska, a wnętrza wyglądały zupełnie inaczej niż dziś.

Koszary "Kleista" powstały w 1935 roku przy Kleiststrasse w Zgorzelcu. Dziś to ul. Bohaterów II Armii Wojska Polskiego. Budynki dla wojska mieściły się również przy ul. Grunwaldzkiej, Armii Krajowej i Orzeszkowej. 2. Batalion 30 Pułku Piechoty 18. Dywizji Piechoty jeszcze w trakcie remontu zajął pomieszczenia przy Armii Krjowej. Na terenie koszar, poza ćwiczeniami, odbywały się również pokazy dla mieszkańców oraz uroczyste ceremonie zaprzysiężenia nowych żołnierzy.

Około 80% jeńców zatrudniano do prac poza obozem, w tym przy produkcji wojennej. Zajmowali się też porządkowaniem przestrzeni miejskiej po drugiej stronie Nysy Łużyckiej. Tam również znajdowała się filia obozu Gross-Rosen. Baraki zostały umiejscowione w dzielnicy Biesnitz wraz z wieżą strażniczą. Obóz został wyzwolony w maju 1945 roku.

Na zdęciach z tego okresu życie jeńców przeplata się z codziennym życiem ludności cywilnej, która korzystała z oferty licznych restauracji, przesiadywała w parkach i fotografowała się na ich tle. Jak wyglądało życie w Zgorzelcu i Goerlitz na przełomie kilku lat? Zobaczcie.